woensdag 14 oktober 2015

Van koolzaad naar heide (I) - Fietsen langs de Oostzee

Van Mei tot en met Augustus fietsten we min of meer langs de Oostzee. Voor ons de eerste keer dat we zo lang weg waren

Deel 1: Mei - van Berlijn via de Poolse Oostzeekust en Kaliningrad naar Litauen

Het afscheid nemen is voltooid, de tassen zitten op de fiets, het huis is schoon en leeg. Na maanden vooruit kijken  en plannen maken die we al dan niet zullen uitvoeren gaan we eindelijk weg. Vier maanden lijken ons lang maar ze zullen niet eindeloos blijken.
Rond half vier arriveren we op ons logeeradres in Amsterdam (onze trein vertrekt morgen op een tijdstip dat we moeilijk met zekerheid zouden kunnen halen vanuit onze woonplaats) waar we prima worden verzorgd. Morgen begint de reis echt.


Maandag 11 mei / Amsterdam
De reis begint niet echt: echt niet. Na het uitzwaaien fietsen we naar het station, zoeken een plaatsje in de ochtendzon, praten wat met medereizigers en horen drie minuten voor de vertrektijd dat de intercity naar Berlijn en verder vandaag niet zal rijden. Hetgeen wel wat verbijstering oplevert op het volle perron. 
Vanzelfsprekend kost het nogal wat tijd om een complete trein om te boeken en dan blijkt dat we vandaag niet meer weg kunnen als we onze fietsen willen meenemen. Morgenochtend kunnen we nog ergens worden tussen geschoven. Gelukkig zijn onze gastgevers bereid ons een middag en avond te entertainen zodat we IJburg bezichtigen en in Almere Haven op en terras in de zon alvast wat kunnen voor-stoven. s Avonds uit eten en dan tijdig het bed in.
Overigens keert NS Internationaal geen schadevergoeding uit: aanvragen moeten binnen twee maanden na dato worden ingediend, ook al kun je heel duidelijk maken dat dat niet mogelijk is.

Dinsdag 12 mei / 23.70 - 12.9 /
 Utzdorf / Campingplatz Am Liepnitzsee / € 14,90
Vandaag blijkt de wagon waarin onze fiets- en zitplaatsreserveringen zijn gemaakt niet mee te mogen rijden. Daarom zetten we onze fietsen maar gewoon in een halletje en er blijken zowaar nog zitplaatsen beschikbaar in de toch overvolle trein, al moeten we zo nu en dan van plaats wisselen omdat onze zitplaats voor een deel van het traject is gereserveerd. Deze reis is overdag toch anders dan in de slaaptrein: rustiger vooral omdat er geen dollende reizigers hun zorgen hoeven af te reageren. En warmer (meer dan 25 graden). Onderweg, met veelal heuvels aan het einde van ons gezichtsveld, is het landschap vol met grote gele velden: het koolzaad staat volop in bloei.
In Berlin Hbf laat Loeki haar bidon nog even worstelen met het perron. Liften zijn voldoende aanwezig, maar erg traag, zodat we ons moeten haasten de aansluitende trein naar Bernau te halen, ook omdat ik de indeling van de perrons en de verschillende niveau's niet helemaal doorheb.
Bernau blijkt een fraai, volledig ommuurde stad. Als we voor de Steintor een versnapering nuttigen blijken we in een protestbijeenkomst beland. De lokale bevolking kocht voor 50 jaar aansluitingen voor water en gas maar blijkt nu een naheffing te krijgen van duizenden euro's per perceel, waartegen vandaag voor de zevende keer wordt geprotesteerd. Hierna zijn we blij eindelijk op onze fietsen te kunnen stappen na een wat ons een lange treinreis leek. Op de camping, die weinig is veranderd in de afgelopen jaren, is de Imbiss gesloten maar we worden doorverwezen naar een herberg, iets verderop.. Bij het opzetten van de tent wordt de lucht nachtzwart, wat mij ertoe zet ook de stormlijnen maar vast te zetten. Bij Hotel Am Liepnitzsee breekt de hel echt open. Hetgeen ons niet stoort tijdens het eten van schnitzels voor € 12,50, inclusief salade en linnen servetten: we blijven gewoon wat langer zitten en wachten tot het droog wordt. Het bier is weer best.


Woensdag 13 mei / 88.98 - 17.0
 Schwedt/Oder / Campingplats Wassersport PCK Schwedt e.V. / € 12,50
Prima geslapen onder een onbewolkte hemel; bij vertrek is de tent droog en de camping levert een groot ontbijt en heet water. Aanvankelijk fietsen we langs een drukke weg, later langs diverse waterwegen; erg mooi en heel rustig. Zodat we voor de lunch, mede dankzij de rugwind, al 50 kilometer hebben weggetrapt.We bekijken het Schiffshebewerk bij Niederfinow,  de oudste nog in gebruik zijnde scheepslift in Duitsland (al wordt er een nieuwe naast gebouwd).
Lunch op een klein landpuntje bij een sluisje, zonder verkeer,. Even later rijden we dan op de Oder-Neisse Fahrradroute, fraai gelegen op een dijk met aan beide zijden een weids, niet-aangeharkt landschap, begrensd door beboste heuvels. Alle plaatsen onderweg liggen aan de westzijde van de rivier aan de WestOder, de 'Oude Oder' ligt zo'n 2,5 km verder oostelijk.
Als we op de camping aankomen kunnen we ons pas om 17.00 uur aanmelden, hetgeen ook een toiletbezoek op een eerder moment niet mogelijk blijkt te maken: de kleedkamers zijn nog niet open. Boodschappen doen bij nu de Lidl, morgen is het Herrentag, een vrije dag en ons avondeten nuttigen we bij Pane & Pizza, mooi gelegen aan de oever van de Oder. Na het eten een wandeling door de goed verzorgde historische stad.
De ontmoeting van de dag: twee reetjes en wij die elkaar heel lang aanstaren.

Donderdag 14 mei / 70.12 - 14.2
Szczecin / Camping Marina / € 10,30
Droog ingepakt maar al snel vallen wat onregelmatige regendruppels zodat we uiteindelijk (zoals altijd is de vraag: wanneer is het moment daar) onze regenkleding aantrekken op weer een mooie tocht langs de Oder met plassen, bomen, veel vogels en zo nu en dan een onverzorgd stuk bos. Vandaag zien we redelijk veel fietsers. Gartz am Oder is een oude stad met wat mooie relieken: twee kerken uit de dertiende eeuw, een stadsmuur en biedt koffie met koek. Vandaag hebben we een stevige tegenwind en we zijn blij als we Polen in fietsen, waar de wereld weer geel kleurt door de koolzaadvelden.
En dan worden we vijf kilometer het bos ingestuurd. De weg wordt slechter en slechter en de mooie picknickplek aan de oever van de Oder is volgestort met een enorme stapel afval van een barbecueparty die hier onlangs is gehouden. Szscecin naderen doen we op een smalle strook van een snelweg, de enige weg voor ons over de rivier. Even later kapotgereden betonplaten met gaten die vol met water staan zodat we geen idee hebben hoe diep ze zijn. De camping ligt zo'n zeven kilometer buiten het centrum, bereikbaar via fietspaden tussen en langs druk verkeer. Het is allemaal wat wennen. We zetten de tent op in de luwte, zijn moe en besluiten vandaag niet terug te fietsen naar de stad. Ik ga op zoek naar zloty's en zoals te verwachten eindigen we in het campingrestaurant achter bietensoep en pirogi waarna we ons tijdig op onze matrassen uitstrekken.


Vrijdag 15 mei / 28.76 - 13.2
Szczecin / Camping Marina / € 10,30
Gisteravond bedachten we dat het merkwaardig zou zijn door te fietsen zonder de stad te hebben bekeken. Het is nog even wennen dat we ons niet hoeven haasten, we hebben geen vaste einddatum! Een juist besluit: Szczecin blijkt voldoende afwisseling te kunnen bieden voor een verblijf van een extra dag. We drinken koffie met uitzicht op de rivier en krijgen wat tips van een Nederlands/Pools echtpaar naast ons. Daarna bezoeken we wat kerken waarbij we in de kathedraal vanaf de toren, te bestijgen via twee liften en een liftdame, een fantastisch uitzicht over de stad krijgen. Bij C&A kopen we vervangers voor mijn vergeten ondergoed en al ronddwalend komen we, na de lunch met paszteciki, terecht in een park waar een bloemschikwedstrijd wordt gehouden.
Het weer wordt in de loop van de dag steeds beter zodat we uiteindelijk op de camping genoeglijk in de zon kunnen zitten. Wat we eerder ook al deden in een stadspark achter het grote groene Altes Rathaus.  En verder denken we dat we de fietspaden te danken hebben aan Europese fondsen: op elk blok beton staat een Europese vlag. We besluiten de dag met wat lezen en opladen van apparatuur in de kuchnia.


Zaterdag 16 mei / 107.81 - 16.6 
Pobierowo / Pole namiotowe 7 / Zl 31
Ontbijt in de zon en daarna noordwaarts gefietst. Aanvankelijk alleen langs weilanden die uitsluitend als hooiland worden gebruikt, verder met rust worden gelaten en daarom een minder saaie aanblik tonen dan die in Nederland. Later veel bos. In de eerste kerk die we bezoeken hebben we een kort praatje met een pastor die binnenkort van het Poolse platteland verhuist naar een parochie in Washington. Dat lijkt ons een hele cultuurschok te worden. De hele dag zien we overal in de dorpjes die zich aaneenrijgen communicantjes. Meestal bestaan die dorpjes uit een paar huizen en een oude, kleine kerk waarvan het enige nieuwe onderdeel, de deur, vaak stevig is gesloten. Een andere bezochte kerk (altijd op zoek naar te fotograferen orgels) wordt schoongemaakt en zodra ik duidelijk maak geen Pools te spreken (een van de weinige zinnen Pools die ik ken) krijg ik een heel verhaal te horen. Als we bij de tevoren geplande camping aankomen is het half drie en we besluiten door te fietsen naar de kust. Het is nog vroeg, de wind laat niet af en de temperatuur is de hele dag aan het zakken, dus is beter te bewegen.
Als we uiteindelijk op een camping arriveren (na wat gezoek, de camping op de kaart blijkt hervormd tot een bungalowpark) krijgt Loeki zich niet meer warm. Daarom vanavond niet zelf koken. Op de boulevard zijn talloze hokken van 10x10 meter, ingericht als restaurant. En merendeels gesloten, het seizoen is nog niet begonnen. Overigens: de route van vandaag voerde voornamelijk over asfalt, maar dan in een slechte uitvoering: brokkelig en bobbelig. De camping bestaat uit oudere vrijetijdsknutsels, maar alles wat we nodig hebben is aanwezig en functioneert

Zondag 17 mei / 83.18 - 16.3 
Plesna / Wodnik / Zl 13
Na vanmorgen nog even voor de drukbezochte dienst de naastgelegen moderne kerk in beeld te hebben gebracht vertrekken we rond half 10. De eerste 12 kilometer stoppen we 6 maal, bijvoorbeeld voor het aan- en uitrekken van onze regenkleding. Het eerste deel van de route leidt ons door expliciete vakantiedorpen, veelal grotendeels gesloten maar in Rewal zien we de zee weer, nu met grote golven. Vandaar worden we naar Trezbietov gejaagd waarbij we door de zijwind moeite hebben op de weg te blijven We bekijken hier in de regen de stadsmuur met kruittoren en de grote Mariakerk die juist vol loopt met gelovigen. In de luwte van een supermarkt drinken we koffie, de enige plaats waar de oploskoffie niet uit onze mokken wordt geblazen. In Mrzezyno lunchen we op een bankje in de zon langs de hoofdweg waarbij elke passant ons een smakelijk eten toewenst (althans, dat vermoeden we). Dit in tegenstelling tot de meeste passanten die we de rest van de dag tegenkomen: die bekijken ons soms alsof we marsmannetjes zijn (althans, dat vinden wij). Even later fietsen we over een mieters mooi pad langs de zee: aan een kant zee en smalle duinen, aan de andere kant wetlands. We zijn niet de enigen die hier genieten: na de rust van het eerste deel van de tocht zijn hier redelijk veel wandelaars en fietsers en we zijn blij hier niet in het hoofdseizoen te zijn. Avondeten in een windvrij hoekje waarna we de avond doorbrengen met presidentiële TV-discussies in de kelder. De wegen van heden: alle voorstelbare ondergronden en staten van onderhoud.


Maandag 18 mei / 78.80 - 15.8
Jaroslawiec / Pole namiotowe Jantarowa straat / Zl 35
Na een stormachtige nacht waarin de stormlijnen van pas kwamen en regen die in bakken naar beneden kwam zijn we met een droge tent begonnen: veel wind helpt. Eerst door bosarme vakantiedorpjes met heel veel kotjes. De lussen rond de binnenmeren worden hier  befietst maar andere stukken, deels met open betonplaten, zijn leeg en erg mooi, waaraan ook de zo nu en dan schijnende zon bijdraagt in een licht- en schaduwspel. Vandaag koolzaadvelden gezien, groter dan we ooit zagen: eindeloos. Lunch in een containerparkje uit de wind en in de zon, een aangenaam verpozen. We passeren zoals gebruikelijk veel mooie kleine kerkjes (veelal de enige bezienswaardigheid) en aan het eind van de dag wat heuveltjes, met bijbehorend uitzicht.
De beoogde camping wordt slechts bevolkt door 2 woest blaffende honden, zonder respect voor Dazergebruik,  maar de eigenaresse van een pole namiotowe wat verderop blijkt na enig aandringen bereid haar poorten voor ons te openen. Voordeel van deze kampeerplaats is dat we na het avondeten nog een wandeling langs de zee kunnen maken.
We zijn vandaag uiteindelijk te warm gekleed, we wennen blijkbaar aan lagere temperaturen (16-17 graden) in een bijzonder mooi landschap. Wat een ruimte en kleur: geel, groen, rood, bruin, wit. Overigens zijn de boerderijen hier aanzienlijk minder goed verzorgd dan thuis; mijn grootvader en moeder zouden dat nooit goedgekeurd hebben ;=)

Dinsdag 19 mei / 57.64 - 14.8
Rowy / Wagabond  / Zl 30
De kinderkolonie achter ons die gisteren feest had is vanmorgen heel rustig en als we wegrijden begint de zon te schijnen. We twijfelen of we naar Ustka de grote weg zullen nemen of dat we de geplande route zullen volgen. Door ons besluit tot het laatste weten we nu dat er aan deze weg wordt gewerkt; het is nu een pad volledig bestaand uit los zand zodat we om half een pas 30 km verder zijn.
Onze lunch wordt, zoals vaker in het buitengebied, begeleidt door een motorzaag. We stoppen tijdig, maar de eerste camping blijkt problemen te hebben met de afvoer van hun toiletten, de tweede is nog niet geopend. Bij de derde, 'Wagabond', worden we vol enthousiasme toegelaten: een mooie plek op een verder lege camping. Leve het voorseizoen. Omdat de weersvoorspellingen niet zo goed zijn maken we van het droge zonnige weer van vandaag gebruik om een was te doen. In het dorp zijn even later alle voorzieningen gesloten: opvangmogelijkheden voor duizenden bezoekers, maar die zijn er nog niet. Wel worden overal voorbereidingen voor de opening getroffen; alom wordt gezaagd en getimmerd. Dus moeten we nu echt moeite doen om een glas bier te veroveren. Tijdens onze zoektocht merken we dat Rowy meer stijl heeft en beter verzorgd is dan alle andere badplaatsen waar we tot dusver waren. En het heeft een mooier strand. Uiteindelijk drinken we een bier in de haven op een locatie die later, na wat omzwervingen, ook de enige geopende eetgelegenheid is. En raken na de bietensoep en de lekkere visjes in gesprek met een Duits echtpaar dat na een week paardrijden een nieuwe bestemming zoekt.

Woensdag 20 mei / 73.44 - 13.7
Leba / Morski / Zl 31
Vandaag een dag vol verrassingen. Direct na het verlaten van de camping een nieuwe wegsoort: de boomwortelroute. Na een aanloop van 8 km hobbelen lopt de route na Kluki door een moeras, zelfs te drassig om te lopen. Het heeft nogal geregend en misschien helpt ook de beverburcht een handje mee.
De omleiding stuurt ons met grote omwegen door weilanden waar we ons alleen op de wereld wanen. Onder het toeziend oog van ooievaars met jongen lunchen we op een prima, overdekte picknickplaats met aansluiting om mijn GPS op te laden. De prullenbak ontbreekt en dat merkten de vorige gebruikers ook. In Izbica maakt een Poolse tegenligger ons duidelijk dat het komende pad niet geschikt is voor onze fietsen. Wij glimlachen en denken dat we intussen alle soorten slechte wegen wel hebben overwonnen met onze Avaghon tractoren. Alleen hebben we niet gedacht aan bosbouwmachines die ervoor zorgen dat we over de volkomen gepulveriseerde weg van 9 km zo'n anderhalf uur zullen doen, vanzelfsprekend in de regen  Op de camping zijn we weer alleen en omdat het nog steeds regent eten we zalm buiten de deur, dit keer wel met veel groenten. Terugkerend blijkt het hek gesloten en ik klim over punten en prikkeldraad naar een ladder die ergens in een hoekje ligt en ervoor zorgt dat we toch nog op onze eigen bedjes kunnen slapen om te dromen van al die koekoeken die we vandaag gehoord hebben.

Donderdag 21 mei / 82.46 - 14.6
Chmielno / Zawory / Zl 30
Als we vertrekken is de poort open. Na de ervaringen van gisteren besluiten we even niet meer over Poolse fietspaden te fietsen maar een grotere weg te volgen. Snel boodschappen in de nabij gelegen Polo, nog even een rondje door Leba, waar we inderdaad niets blijken te hebben gemist en dan full speed naar Lebork: een grotere, historische stad. Bij het maken van orgelfoto's in de verder lege kerk blijkt er nog een doodskist te staan ..
Na Lebork verandert het landschap totaal: na weidse vlakten belanden we in een heel fraai, golvend terrein. Bij wat later de langste beklimming van de tocht zal blijken te zijn, 11,4 km volgens mijn GPS, regent het. Eenmaal boven schijnt de zon weer. Aan het einde van de dag hebben we nogal wat hoogtemeters gemaakt, met bijpassende beloning op de topjes. Omdat op de camping iemand urenlang gras aan het maaien is wijken we uit naar naburig bier. Bij onze avondwandeling wijst onze host erop dat zijn kampeerplaats bestaat uit meerdere terrassen. Op zijn aanraden lopen we helemaal naar boven en genieten daar van een prachtig uitzicht.

Vrijdag 22 mei / 51.32 - 13.7
Gdansk /Stogi / Zl 41
Wederom op aanraden van de campingbeheerder volgen we een alternatieve, verkorte route vanaf de kampeerplaats. De eerste 2 km zouden wat moeilijk zijn, maar we zouden geen voorbij razend verkeer hebben. Dat klopte voor beide onderdelen: het eerste uur legden we 3.75 km af (weg zoeken, fietsen duwen) waarna we op een mooi bospad uitkomen, met midden in het volkomen onbevolkte bos een met veel bloemen getooid Mariabeeld. Op zijn aanraden brengen we ook een bezoek aan de grote, barokke kerk in Kartuzy. Hoewel de deuren open staan worden we weggestuurd, maar na luidkeels mopperen (in het Nederlands, dat wel) mogen we vijf minuten binnen, waarna de man ontdooit en een kapel met relieken voor ons ontsluit.
Buiten een grote begraafplaats, zoals alle Poolse begraafplaatsen fleurig omdat elk graf is versierd met al dan niet echte bloemen; een bonte kleurenpracht. Verder fietsend komen we in een meer bebouwde omgeving, wat ons de gelegenheid geeft te lunchen bij een brandweerkazerne met speeltuin. De wegen vandaag: of heel slecht of heel druk.
Onze eerste kennismaking van Gdansk in niet zo positief: het verkeer stormt meerdere rijen dik door de straten, fietspaden verschijnen en verdwijnen en lijken soms nergens heen te leiden.
We hebben ook vandaag ons deel aan stijgen en dalen wel gehad. Vermoeiend omdat we niet zulke klimmers zijn en omdat waarschijnlijk de vermoeidheid van gisteren nog in de benen zit. De camping blijkt een verzameling dicht op elkaar staande huisjes, met juist genoeg plaats tussen twee bomen om onze tent op te zetten.

Zaterdag 23 mei / 14.13 - 13.5
Gdansk /Stogi / Zl 41
Op weg naar het centrum (6,5 km) verbazen we ons weer: een hele wijk is opgebroken voor de aanleg van een nieuwe tramlijn, er zijn geen wegen meer over en het wordt aan de weggebruiker overgelaten hoe verder te gaan. Een dagje Gdansk dus. Als we hier rond 10 uur arriveren is de stad nog rustig, in de loop van de dag stroom stroomt hij vol en om 6 uur s avonds is het weer rustig. Maar Gdansk voldoet volkomen aan onze verwachtingen: het is een volstrekt rijke stad geweest, met sterke Nederlandse invloeden in bij voorbeeld de gebouwen. We lopen en kijken uitgebreid rond, slenterend door grote straten en kleine steegjes, sfeervolle straatjes achter het grote centrale plein, sommige vol met souvenir- en barnsteenwinkeltjes in sousterrains.
De Mariakerk komen we pas bij onze derde poging binnen, eerder zijn er diensten. Alternatieven zijn overigens ruim voorhanden. Een katholieke kerk is enkele jaren geleden uitgebrand zoals een duidelijke fotoreportage laat zien.
De zon maakt in de loop van de middag plaats voor regen. Jammer voor de schepenparade die we vanonder parasols gadeslaan. Het, wederom alternatief, restaurant waar we ons avondmaal nuttigen heeft het zo druk dat de rekening al op tafel ligt voor we klaar zijn met eten, wat overigens ons tempo niet opvoert.

Zondag 24 mei / 74.65 - 17.3
Malbork / Nad Stawem / Zl 30
Schelden in het Nederlands brengt ook Poolse buren tot rust. Helaas komt even daarna, rond een uur in de nacht, onze overbuurman met zijn auto de camping opgereden en beginnen ergens in de buurt grote machines aan de weg te werken. Maar vanmorgen is alles rustig. Vandaag weer een aangename tocht langs riviertjes en door stille dorpjes, alle op prima asfalt. We leren onze zegeningen tellen. In Rostjna drinken we koffie naast een kerk waar niet alle gelovigen in passen. Een aanwijzing voor de rest van het traject: vanaf Tczew wordt de weg steeds drukker.
Vandaag wat probleempjes met fietsonderdelen: mijn nieuwe broek gaat aan flarden door een kapotte klinknagel van mijn Brooks B17 zadel (vanzelfsprekend net na het verstrijken van de garantietermijn), een bout van de bevestiging van mijn voordrager breekt af en Loeki heeft haar eerste lekke band.
De camping is uiterst mooi gelegen aan een grote vijver waarover we vrij uitzicht hebben op het reusachtige kasteel van Malbork waar we 's avonds nog even heen wandelen. Zo mooi dat we besluiten een extra dag hier door te brengen; het weer is hier (zon, >18 graden) beter dan thuis. En voor wat betreft drinken beginnen we op echte Polen (niet discriminerend bedoeld overigens) te lijken: onze dagelijkse portie chips spoelen we soepel weg met anderhalve liter bier.

Maandag 25 mei / - - -
Malbork / Nad Stawem / Zl 30
Een zonnige rustdag. De naburige disco sloot gisteravond keurig om precies middernacht dus we hebben prima geslapen. Vanmorgen bezoeken we na een handwas het kasteel waarvan op maandag het museum gesloten is en alleen het exterieur te bezichtigen, tegen de normale tarieven, dat wel. Om toch nog iets van de binnenzijde te zien nuttigen we koffie en uitstekend appelgebak in een van de kelders. Bovendien zijn leden van het Bosch' Keldergenootschap altijd geïnteresseerd in welke kelder dan ook. 
Op het kasteelterrein worden voortdurend grote groepen rondgeleid: 1 complete bus heeft 1 gids en er zijn nogal wat bussen. Dus staan al die groepen voortdurend voor, naast en achter ons. En dan hebben we nog niets aan de toelichting ook ... Nadat we uitgebreid rond hebben gekeken gaan we terug naar de tent, maar niet nadat we bewonderend hebben gekeken naar de inventiviteit van de souvenirwinkels met onder meer complete ridderpakken, prinsessenjurken en gevechtsuitrustingen. Loeki leest wat en ik ga nog een keer de stad in maar alles is of gesloten of niet voldoende interessant om foto's van te maken.
Als ik foto's wil maken van het orgel van de grote kerk raak ik 'in gesprek' met een bejaarde Poolse man. Ik denk dat hij me uiteindelijk duidelijk probeert te maken dat hij een of twee maal een ongeval mijn zijn fiets heeft gehad en zich daarbij heeft beschadigd. Maar of hij dat werkelijk vertelde in die 20 minuten? In de pizzeria 's avonds blijkt de enige ander klant ook een Nederlandse fietser, op weg met een individuele georganiseerde reis.

Dinsdag 26 mei / 94.26 - 16.7
Elblag / Elblag (61) / Zl 33
De wind die we bij vertrek hebben zal de hele dag aanhouden maar we beginnen dat gewoon te vinden. We verlaten Malbork via een drukke weg waarbij de passerende auto's niet echt veel afstand tot ons kunnen houden. Net als we van deze weg af zijn blijkt Loeki weer een lekke band te hebben; die band had toch echt bij de servicebeurt vervangen moeten worden. Alles gaat goed tot ik de snelspanner van het achterwiel net iets te strak aandraai (handvast jongen, handvast ...) waarna de enige oplossing is ergens een nieuwe te halen. Malbork lijkt me te klein voor een goede fietsenmaker dus laat ik Loeki met alle bagage achter en fiets zo snel ik kan naar Elblag. Daar is de eerste man aan wie ik de weg vraag naar een fietsenmaker zo vriendelijk me naar het juiste adres te begeleiden dat ik zonder zijn hulp waarschijnlijk nooit zou hebben gevonden. De fietsenmaker heeft eerst het onderdeel niet op voorraad maar vindt uiteindelijk  en snelspanner met wat plastic onderdelen die ik ruim een uur later kan monteren. Poolse binnenwegen zijn niet echt geschikt om er zo hard mogelijk overheen te fietsen en ik ben ze dan ook spuugzat als ik weer bij Loeki ben. En daarna met tegenwind nog een keer naar Elblag; voor mij 50 km extra vandaag.
Maar we passeren hierbij wel het laagste punt van Polen: -1,8 meter. En het landschap blijft onveranderlijk mooi.
De camping is prima en ik mag morgen afrekenen. Hetgeen mij goed uitkomt: mijn allerlaatste zloty's liggen bij de fietsenmaker.

Woensdag 27 mei / 46.41 - 13.7
Frombork / Frombork (12)/ Zl 30
Na heel vroeg in de ochtend onze schoondochter te hebben gefeliciteerd, we hebben het in de tent erg warm, blijkt het buiten maar 13 graden in een ijskoude Noordenwind. Bij het ontbijt een uitgebreid contact met twee Russische fietsers uit Kaliningrad over het hoe en waarom van ons komend verblijf daar. De eerste kilometers zijn zwaar door de tegenwind en de slechte toestand van de stijgende wegen. Eenmaal boven doen de mooie vergezichten over de Haft ons onze misère snel vergeten. En dat herhaalt zich enkele malen.
In Frombork blijkt de camping niet te lijken op de foto's van de website: het veld is niet toegankelijk en het op het plekje waar wij gaan staan, in de zon en door een stapel oud hout uit de wind, is ook het gras al maanden niet gemaaid. Als we ons middagmaal nuttigen komt een Duitse fietser langs die de camping te stil en niet te vertrouwen vindt. Waarin hij ongelijk heeft: het sanitair is primitief maar schoon, het is er erg rustig en het personeel is, zoals bijna overal, erg vriendelijk. Prima, zeker voor 1 nacht. Hij heeft er overigens later een hut gehuurd. In de middag bezoeken we het kasteel waar buiten en binnen in het museum uitgebreid aandacht wordt besteed aan de hier overleden Copernicus. Vanaf de toren, terwijl de wind zijn uiterste best doet mij van de balustrade te vegen, een fantastisch uitzicht over de omgeving. Het dorpsplein met bankje en een plaats aan de haven om een glas bier te drinken maken de zaak af. Morgen naar Rusland.

Donderdag 28 mei / 77.86 - 16.8
Kaliningrad, Baltica Hotel / € 22,34
Prima weer vandaag: de hele dag zon en de wind in de rug. We zijn voor ons doen al vroeg op pad (half negen). Kort voor de grens doen we onze dagelijkse boodschappen. Het passeren van de grens blijkt een gang van slagboom naar slagboom. De Russische douanebeambte, die weigert te praten maar iedereen met driftige handgebaren toesnauwt, laat zich tijdens haar werkzaamheden heur haar van nieuwe vlechtjes voorzien. Na het passeren van de grens in zo'n 15 minuten blijkt de zozeer gevreesde weg erg mee te vallen: breed, goed asfalt en de drukte valt erg mee; we fietsen hier erg comfortabel. Lunch op een kleine zijweg met uitzicht op uitgestrekte, lege velden.
Hier bloeien de blauwe lupines volop. In Kaliningrad verandert de situatie: het verkeer wordt erg druk, drie en vier rijen dik, maar is erg gedisciplineerd en probeert ons ruim baan te geven. Mooi om te zien hoe bij de opgang van een brug het samenkomen van verkeer uit drie richtingen volkomen probleemloos verloopt en wij als fietsers worden ontzien. Lastiger is alleen het oversteken van wegen en kruispunten in deze automassa.
De enige officiële camping van Kaliningrad is erg onprettig: een hobbelig stuk grasveld achter het hotel, door iedereen in de buurt gebruikt als wandelpad. Douchen moet ergens in een kelder, afwassen zou in de spoelbak van het café moeten en niemand heeft er ooit aan gedacht dat kampeerders water nodig hebben en naar het toilet moeten. Uiteindelijk kunnen we terecht in het niet erg schone personeelstoilet waarbij we niet de nabijgelegen achteringang mogen gebruiken maar telkens het hele hotel moeten ronden. Bovendien moeten we hier betalen voor het meenemen van onze fietsen; die blijken nu evenveel te kosten als een auto. En dat allemaal op 8,5 hectische kilometers buiten de stad. Als we hier ooit terugkomen nemen we een hotelkamer in het centrum. Verrast zijn we als de jonge man die ons naar onze 'plaats' begeleidt ons vraagt of wij het niet angstig vinden om in Rusland te fietsen. In het Westen wordt Rusland toch afgeschilderd als een onbetrouwbare agressor? Afgezien van deze aardige jongeman, net twee dagen geleden uit de Krim hierheen gekomen, een campingplaats om te mijden.

Vrijdag 29 mei / 75.0 - 13.5 
Svetlovgorsk / Hotel Volna / € 48,50
Op tijd weg en dus te vroeg bij de nog gesloten dom, tegenwoordig museum en concertzaal. Een oplossing overigens die de Sovjets wel vaker gebruikten voor kerken. Gelukkig voor mij blijkt de tombe van Immanuel Kant, waarvoor we uiteindelijk in Kaliningrad zijn gestopt, zich aan de buitenzijde van de kerk te bevinden. 
Met een kleine omweg hebben we bijna 20 kilometer nodig over snel- en andere grote, drukke wegen om de stad definitief achter ons te laten. 's Avonds stinken onze haren en kleren nog: er zijn hier twee soorten auto's: met blauwe en met zwarte uitlaatgassen. Bloeiende meidoorns onderweg doen hun best met hun geuren de stank te verdrijven maar dat lukt niet altijd. Maar eenmaal buiten komen we weer in een mooi landschap: alleen grote hooivelden, afgewisseld met bos. Die hooivelden worden niet bewerkt, zodat er erg mooie, afwisselende velden zijn, vol onkruid en bloemen. Wat een ruimte en onbebouwde leegte. Jammer is dat Loeki's knieën vandaag wat tegensputteren waardoor ze minder ontspannen kan fietsen dan normaal. In Svetlovorsk zoeken we een hotel, maar het merendeel van de gegevens op mijn GPS bestaat niet meer, is gesloten of niet meer te vinden of valt niet binnen ons budget. Uiteindelijk slagen we in hotel Volna na ruim een uur zoeken. En onze fietsen mogen in de loge van de nachtportier, die daar overigens de volgende ochtend niet zo blij mee is. Maar eerst naar de kamer voor douche en bier. Verder besluiten we op basis van de ervaringen in Kaliningrad dat we in ieder geval in Sint Petersburg niet moeten gaan fietsen, daar is weinig plezier aan te beleven. Na nog wat taaloefeningen met een serveerster vallen we snel in slaap.

Zaterdag 30 mei / 87.52 - 17.1
Nida / Nida / € 13,50
Het is een merkwaardige ervaring wakker te worden in een echt bed (en met WiFi). We pakken onze tassen in, brengen ze naar onze fietsen, ontbijten uitgebreid waarbij we iets warms voorgezet krijgen waarvan we geen idee hebben wat het is, behalve niet lekker. Dan weer de Russische paden op waarbij we geluk hebben dat het redelijk lang droog is geweest zodat we de (diepte van) de kuilen goed kunnen zien. Als we voor een Russisch Orthodoxe kerk stil staan begint het heftig te regenen en worden we al snel naar binnen genood. We moeten moeite doen de pope te overtuigen dat onze fietsen best tegen regen kunnen en buiten kunnen blijven staan. Later kunnen we onze koek en koffie in de zon verorberen maar zodra we Rusland uit fietsen over de weg langs de haft wordt het weer minder en minder.
Een 45 km lange rechte weg noordwaarts, met links en rechts nat bos. Mooi misschien, maar wel erg lang mooi. De grensovergang tussen Rusland en Litauen neemt nogal tijd in beslag. Gelukkig weten we dat we als fietsers niet achteraan in de rij moeten aansluiten maar gewoon naar voren moeten rijden, wat heel veel tijd kan schelen. Aan de Russische zijde worden de letters, de puntjes en de leegtes in onze paspoorten gespeld, aan de Litause grens duurt het, als we eindelijk aan de beurt zijn, ruim een kwartier voor we onze EU-paspoorten weer terugkrijgen. 
De camping in Nida heeft nu meer plaats dan vorig jaar. Direct na het opzetten van onze tent gaan we (goed) eten en daarna draaien we 's avonds onze was.
Plant van de dag: de knalgele brem.


Zondag 31 mei / - - -
Nida / Nida / € 13,50
We maken er een rustdag van: eerst uitslapen, dan ontbijt in de zon waarna we naar het uitzichtspunt over Haft en Oostzee wandelen.
In het dorp blijkt dat de ferry naar Klaipeda morgen niet vaart, wat direct een einde aan onze discussie (fietsen of varen) maakt. De rest van de middag brengen we door op een aangenaam terras in de zon. Na het avondeten op de camping, waar we nu de enige tent bewonen maken we aan het einde van de dag nog een wandeling naar de Oostzee en dan tijdig het bed in op de avond waarop NAC degradeert uit de Eredivisie.